Nie jest do końca jasne, kogo starożytni Grecy nazywali demagogiem. Być może używali tego słowa, by oznaczać coś innego niż dziś. Czy słusznie można myśleć o demagogu jako o kimś, kto stara się kontrolować innych, czy o osobie, która po prostu chce zmienić zasady gry?
Kleon
Kleon był ateńskim demagogiem. Był arystokratą, żołnierzem i bogatym kupcem. Jego ojciec mógł być garbarzem, ale został słynnym politykiem.
Kleon był jednym z pierwszych polityków w Atenach. Był także przywódcą w wojnie peloponeskiej. Wojna peloponeska była wojną między Atenami a Spartą. W skrócie była to walka o ziemię.
Kleon był potężnym demagogiem, który stosował wiele strategii. Między innymi odwoływał się do aspiracji biedniejszych obywateli. Przekupując, wymuszając i strasząc swoich przeciwników, mógł zwiększyć swoją władzę.
Sukces polityczny Kleona rozpoczął się, gdy zaatakował Peryklesa, ówczesnego przywódcę ateńskiego zgromadzenia. Ten atak w 429 roku p.n.e. przyniósł mu tytuł króla. Dzięki temu udało mu się pozyskać poparcie biedniejszych obywateli Aten.
Perykles
Perykles był ważną postacią polityczną w starożytnej Grecji. Był przywódcą partii demokratycznej. Jego kariera polityczna trwała około 15 lat. W tym czasie Perykles zreformował Ateny, czyniąc je bardziej demokratycznymi.
Pośród swoich osiągnięć Perykles wprowadził prawo obywatelskie dla obywateli ateńskich. Prawo to ograniczało obywatelstwo do ateńskich rodziców, a nie do wszystkich obcokrajowców. Perykles był znany z doskonałej mowy. Ponadto ułatwił budowę Akropolu. Choć nie cieszył się dobrą opinią demagoga, był szanowany za swoje umiejętności przywódcze.
Był jednym z pierwszych popularnych polityków swoich czasów. W przeciwieństwie do wielu innych demagogów Perykles nie był jednak bezpośrednio związany z tradycyjną klasą polityczną.
Themistokles
Demagodzy byli charyzmatycznymi przywódcami politycznymi, którzy odwoływali się do namiętności mas. Politycy ci przyjęli tradycyjny etos Aten, ale nie należeli do tradycyjnych grup politycznych. Dążyli do władzy, odwołując się do uprzedzeń ludzi.
Themistokles był wybitnym politykiem w starożytnej Grecji. Był strategiem morskim i przywódcą politycznym. Podczas bitwy pod Salaminą w 480 roku p.n.e. uratował Greków przed Persami. Kiedy Kserkses najechał Grecję w 480 roku p.n.e., Themistokles poprowadził sojuszniczą flotę do wąskiego gardła, które dało Grekom szansę na pokonanie Persów.
Demagodzy zdobywali władzę, schlebiając zwykłym ludziom i wykorzystując kryzysy. Używali retoryki, by promować własne interesy i zachęcać do natychmiastowego działania. Niektórzy z tych przywódców zyskiwali przychylność, działając jako rządowi informatorzy.
Odróżnianie demagogów od mężów stanu na podstawie dobrych i złych intencji jest prawie na pewno błędne
Demagodzy są przywódcami grupy lub tłumu. Ich działania i wypowiedzi mają na celu wpłynięcie na ludzi, aby osiągnęli ich własne cele, często poprzez zagrażanie prawom lub instytucjom. Odwołują się do emocji, które są wspólne dla wielu ludzi.
Demagodzy pojawiali się w każdej epoce. Wykorzystują swoją władzę, by dać ludziom poczucie, że są częścią grupy i że tylko oni mają odpowiedzi. Aby to osiągnąć, odwołują się do strachu i namiętności w celu osiągnięcia korzyści.
W celu zapobieżenia zdobyciu władzy przez retorów, Ateny stworzyły kilka mechanizmów politycznych. Jednak te mechanizmy nie były wystarczające. Retorzy byli w stanie dokonać spustoszenia w systemie demokratycznym kraju. Siła demagoga, by manipulować zgromadzeniem i ludźmi, rosła gwałtownie, gdy tylko został wybrany na wysoki urząd.